AYNA NÖRONLAR NEDİR, NE İŞE YARAR?

Ayna nöronların tanımı ve keşif süreci

Ayna nöronlar (Mirror neurons), 1980’li yıllarda Rizolatti ve ekibi tarafından maymunlarla (makak) gerçekleştirilen deneyler sırasında keşfedilmiştir. Ayna nöronlar premotorik korteksinin F5 bölgesinde keşfedilen belirli bir görsel motorik nöron sınıfıdır. Hayvan belirli bir eylemi gerçekleştirdiğinde veya benzer bir eylemi gözlemlediğinde (maymun veya insan) bahse konu ayna nöronların deşarj olduğu gözlemlenen görsel motor nöron sınıfıdır. Maymunlarda direkt olarak görüntülenen ayna nöronların insan beyni için kanıtları dolaylıdır ve ayna nöronların varlığını gösteren tek nöronlu bir çalışma bulunmamaktadır.

Ayna nöronlar ne işe yarar?

Bu nöronlar sayesinde insanların eylemlerinin amaçlarını anlayabiliriz. İletişim kurmak işitsel bir süreç olarak tanımlansa da, kelimeleri duyduğumuzda beynin konuşma mekanizmasının yanı sıra ayna nöronlar da aktif hale gelir.

Ayna nöronlar

• Eylemleri tanıyabilme,
• Amaçları yorumlama,
• Motor hareketlerin taklit edilmesi,
• Empati,
• Dil,
• Öğrenme ve hafıza gibi karmaşık işlevlerde rol oynadığını öne süren pek çok çalışma bulunmaktadır ve bu çalışmalar devam etmektedir.

Bu durum, aslında ayna nöron sisteminin biliş ve eylem arasında bir çeşit köprü görevi gördüğünü düşündürmektedir.

Telif hakkı bildirimi için tıklayınız

Yararlanılan kaynaklar ve ileri okumalar

Emre, H. A. R. I., Cengiz, C., Kilic, F., & Yurdakoş, E. (2021). Ayna nöron sistemi ve fonksiyonlarına klinik yaklaşıM. Journal of Istanbul Faculty of Medicine, 84(3), 430-438.

Carlson, N. R. (2011). Fizyolojik psikoloji. Nobel.

Rathgeber, B., Gutmann, M. What is mirrored by mirror neurons?. Poiesis Prax 5, 233–247 (2008).

Rizzolatti G, Craighero L (2004) The mirror-neuron system. Annu Rev Neurosci 27:169–192

Rizzolatti, G. The mirror neuron system and its function in humans. Anat Embryol 210, 419–421 (2005).