BABA ÇOCUK İLİŞKİSİ
BABA ÇOCUK İLİŞKİSİ
Baba Çocuk İlişkisi isimli yazımızda; Baba yoksunluğu ve çocuğa etkileri nedir? Babanın çocuğun gelişimine etkisi nedir? Baba çocuğuna nasıl davranmalı? iyi baba nasıl olunur? gibi sorulara yanıt vermeye çalışacağız.
Geleneksel ataerkil yaklaşımda babaların çocuklarına karşı birebir sorumlulukları yokken şimdiki babalar annelerle eşit sorumluluklar almaktadır. Geleneksel ataerkil yaklaşımda babalar otoriter, koruyucu kollayıcı, para kazanan, sevgisini göstermeyen, uzak ve soğuk olarak tanımlanmaktadır. Şimdi ise annenin de iş yaşamına girmesi, erkek-kadın ilişkilerinin eşitlenmesi vs. sebeplerden dolayı sahip oldukları diğer sorumlulukları paylaştıkları gibi babaların çocuk büyütme konusunda da sorumluluk almasına vesile olmuştur. Hal böyle olunca ailenin önemli yapıtaşlarından biri olan babalık rolü ile ilgili araştırmalar da çoğalmıştır. Bu araştırmaların ortak sonucu baba çocuk ilişkisinin anne çocuk ilişkisi kadar önemli olduğu yönündedir. Anne çocuk ilişkisinin biraz daha gölgesinde kalan baba çocuk ilişkisinin çocuğun gelişiminde önemli bir etkiye sahip olduğunu söyleyebiliriz.
Daha önceki yazımızda babalık psikolojisinden bahsetmiştik. Babalığın annelik gibi hormonal ve içgüdüsel olmadığı için erkekler babalık konusunda zorluk yaşayabilirler. Bu zorluklarla ilgili Hamilelik Sürecinde Babalık Psikolojisi isimli yazımıza göz atabilirsiniz.
Erich Fromm Sevme Sanatı isimli kitabında baba sevgisinden şu şekilde söz etmektedir: Baba sevgisi, anne sevgisi gibi koşulsuz bir sevgi türü değildir. Baba sevgisini çocuğun hak etmesi gerekmektedir. Burada babanın rolü ise çocuğunu dış dünyaya hazırlamak onun öğretmeni olmak, topluma uyum sağlamasını sağlamak, yol gösterici olmak, disiplini sağlamak vs. gibi görevlerden bahseder. Bu görevleri yerine getirirken baba, otoriter ve ürkütücü sevgi yerine; sabırlı, bağışlayıcı bir sevgisi olmalıdır. Baba, büyümekte olan çocuğuna yeterlilik ve özgüven duygusu aşılamalıdır.
Aile içerisinde babanın çok önemli bir rol model olduğu unutulmamalıdır. Kız çocuğu için babanın rolü karşı cinse nasıl davranacağını öğrenmesi adına önemliyken; erkek çocuk da ise hemcinslerinin nasıl davrandığını öğrenmesi için önemlidir. Baba yoksunluğu yaşayan çocuklarda bunların öğrenilmesi daha zor olmaktadır. İlgisiz bir babanın ise çocuğun psiko-sosyal gelişimine faydası olmamakla beraber zararları vardır.
Sağlıklı bir çocuk gelişimine katkı sağlayacak iyi bir baba olmak için şunlar yapılabilir:
- Katı otoriter bir tutum sergilemekten kaçının. Sabırlı ve esnek olun.
- Çocuğunuzun arkadaşı olmaya çalışmak yerine onun ihtiyaçlarını karşılayan baba olmaya çalışın.
- Fazla hoşgörü yerine sağlıklı sınırlar koyun
- Güven verici olun.
- Destekleyin ve empatik düşünün
- Fiziksel ve sözel olarak sevginizi gösterin.
- Diğer ebeveyn olan anneye karşı çocuğun yanında sevgi göstermekten çekinmeyin ve çocuğun annesine saygı duyun.
- Birlikte vakit geçirin ve oyunlar oynayın.
- Rol model olduğunuzu unutmayın. Çünkü çocuklarınız sizin aynalarınızdır.
- Kendi çocukluk zamanınızla değil; çocuğunuzun yetiştiği zamana göre değerlendirin.
Sonsöz olarak iyi baba olmak için kitap cümlelerine, kalıplara, kesin yargılara tutunmak yerine; hatalara rağmen doğal, içten, destekleyici ve samimi olmanın daha faydalı olacağını düşünüyoruz.
Psikolog Özgür KOÇAK
İlginizi çekebilecek diğer yazılarımız:
HAMİLELİK SÜRECİNDE BABALIK PSİKOLOJİSİ
PSİKANALİZ YAZI SERİSİ-FREUD NEDEN ÇOCUKLUK ÇAĞINA İNİYOR?
