KARAKTER GÜÇLERİ VE ERDEMLER NELERDİR?

Karakter nedir?

Bir bireyin, nesnenin veya topluluğun özelliğini diğerlerinden ayıran özellikler bütünü olarak tanımlanabilir. Bireyin veya bir insanın karakteri dediğimizde ise onun kendine özgü zihinsel veya ahlaki özellikleri aklımıza gelir. Karakter genellikle olumlu özellikleri kullandığımız bir terim olarak karşımıza çıkar. Tarih boyunca karakter kavramı olumlu nitelikleri tanımlamak adına kullanılmıştır. BU İÇERİĞİ YOUTUBE’DAN DİNLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ.

Erdem nedir?

İnsanın ahlaki olarak iyi davranmaya yönelmesidir. Erdemi harekete geçirici bir güç olarak tanımlayabiliriz. Ahlaklı olmanın getirdiği gereklilikler yönünde hareket etmek erdemler sınıfına girer. (adalet, insaniyet gibi. )

Karakter güçleri ve erdemler terimi hangi alanda ne için kullanılmaktadır?

Karakter güçleri ve erdemler pozitif psikoloji akımının bir kavramı olarak karşımıza çıkar. Pozitif psikoloji denilince akla gelen ilk isim Martin Seligman’dır. Martin Seligman 1998 yılında APA’nın başkanlığını üstlendiği sıralarda pozitif psikoloji akımı da hızlıca yayılmaya başlamıştır.

Pozitif psikoloji akımı kısaca insanın olumlu yönlerine vurgu yaparak, hayatı daha iyi yaşama konusunda yol gösteren bir psikoloji akımıdır. Karakter güçleri ve erdemler ise bu yolda bir harita görevi görmektedir. Yani karakter güçleri ve erdemler pozitif psikoloji akımının en önemli kavramıdır. Bahsedeceğimiz kavramlar yeni kavramlar değildir. Bu tanımlamalar insanlık tarihi kadar eskidir. Doğu medeniyetlerinde (özellikle Budizm) erdemler sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.

Karakter güçleri ve erdemlerin sınıflandırılması nasıldır?

6 erdem ve 24 karakter gücü bulunmaktadır. Bunları listeleyip açıklayalım.

Bilgelik erdemi

Bilginin kazanılması ve kullanılmasına dair bilişsel kuvvetleri ifade eden erdemdir. Kadim kültürlerde ve dinlerde bilgeliğe oldukça önem verilmektedir. Felsefenin de bilgelik olarak tanımlandığı eski çağlardan bu yana toplumun yönlendirilmesi, erdemli bir hayat yaşamak için bilgeliğe önem verilirdi. Her daim öğrenmeye vurgu yapan Sokrates: “Tek bildiğim hiçbir şey bilmediğimdir.” der. Bu bakış açısı bize bilginin sürekli olarak kazanılması ve kullanılmasını gösteren bir yoldur.

Bilgelik erdemi 5 karakter gücünden oluşmaktadır:

1. Yaratıcılık: Bir şeyleri planlarken, tasarlarken yeni, orijinal ve üretken yolları düşünebilmektir.
2. Merak: Bir şeylere ilgi duymak, ilgi duyulan şeyleri merak etmek araştırmak keşfetmektir.
3. Açıkfikirlilik: Konuları tüm yönleri ile düşünmeye çalışmak ve konuların tüm yönlerine eşit yaklaşarak fikir değişikliklerine esneklik göstermektir.
4. Öğrenme aşkı: Yeni şeyler öğrenmeyi sevmek ve bildiği şeyleri daha da genişletme isteğidir.
5. Çok yönlü bakış açısı: Farklı bakış açılarına sahip olmak, diğerlerinin bakış açısı ile bakabilme ve onlara değer vermedir.

Cesaret erdemi

İçsel ve dışsal engellere rağmen iradeli bir şekilde hedeflere ulaşabilmesi için gereken duygusal güç erdemidir. Cesaret erdemi hayatın getirmiş olduğu zorluklar karşısında motivasyonu koruma, direnme gücü ve baş edebilme gücü süreçlerinde ortaya çıkan bir erdemdir.

Cesaret erdemi 4 karakter gücünden oluşmaktadır:

1. Cesur olma: Yaşamın getirmiş olduğu tehditler, meydan okumalara karşı güçlü durabilmektir.
2. Sebatkarlık: Başlanılan işi bitirmek için ısrarla devam etmek ve iş bitirmekten zevk almaktır.
3. Dürüstlük: Güvenilir ve doğru olmaktır. Yaşamı doğru yaşamak ve davranışlarının sorumluluğunu almak olarak da tanımlanabilir.
4. Yaşam coşkusu: İstekli, heyecanlı ve enerjik olmaktır.

İnsaniyet erdemi

Diğer insanlarla ilişki kurmaya ve ilgilenmeye yönelik kişilerarası güçtür. Konfüçyüs insaniyeti insanları sevmek olarak tanımlamıştır. İnsan kendisine nasıl davranılmasını istiyorsa diğerlerine de o şekilde davranması insaniyet erdeminin ilk adımı gibi görülebilir.

İnsaniyet erdemi 3 karakter gücünden oluşmaktadır:

1. Sevgi: Yakın ilişkilere değer vermedir.
2. İyi yüreklilik: Diğer insanlara iyilik yapmak, özgeci davranmaktır.
3. Sosyal zeka: Diğer insanların güdülerinin farkında olmak, farklı sosyal ortamlara uyum sağlamak olarak tanımlanabilir.

Adalet erdemi

Sağlıklı toplumsal hayatın temelindeki yurttaşlık gücüdür. Adalet en temel tanımıyla hayatı daha adil yaşamayı sağlayan eylemlerdir. Bu eylemler doğrultusunda adalet erdemine sahip olmuş oluruz. Adalet erdeminin içeriği toplumdan topluma, kültürden kültüre değişebilir. Temelde ait olduğumuz grubun adalet anlayışına uygun davranmaktır.

Adalet erdemi 3 karakter gücünden oluşmaktadır:

1. Takım çalışması: Bir grubun, takımın veya toplumun bir üyesi olarak bağlı olunan gruba sadık olmak ve grup için iyi çalışmaktır.
2. Adil olma: Tarafsız ve eşit davranmaktır.
3. Liderlik: Bir gruba önderlik etmek, grup üyelerini motive etmek, grubun amacına uygun faaliyetlerini organize etmektir.

Ölçülülük erdemi

Ölçülülük erdemi hayatın kararında yaşanması ile ilgilidir. Hayatın getirmiş olduğu zorlukları ve güzellikleri aşırılık olmadan yaşayabilmektir. Ölçülülük erdemi kendini kontrol etmekle ilgilidir. Öz denetimin hayattaki başarılarımızda pozitif yönde korelasyona sahip olduğu araştırmalarla gösterilmiştir.

Ölçülülük erdemi 4 karakter gücünden oluşmaktadır:

1. Affetme: Yanlış yapılan şeyleri kabul etmek, anlayış göstermektir. Diğerlerinin eksik yanlarını kabul edip, diğerlerine ikinci şans vermektir.
2. Alçakgönüllülük: bireyin başarılarını öne çıkarmaya çalışmaması, tevazu göstermesidir.
3. Tedbirlilik: olaylar ve durumlara karşı öngörü sahibi olmaktır. Gereksiz risk almamak, dikkatli olmakla ilgili karakter gücüdür.
4. Öz düzenleme: Disiplinli olup, hayatımızı düzenleme becerisidir.

Aşkınlık erdemi

Aşkınlık erdemi hayatın anlamı ve varoluş ile ilgili güçtür. Tasavvuf ve felsefede sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Aşkınlık kelime anlamıyla bir şeyleri aşmış anlamına gelmektedir. Hayatın anlamını bulmak, zorluklar karşısında keyif almak, hayatı olduğu gibi kabullenmekle ilgilidir.

Aşkınlık erdemi 5 karakter gücünden oluşmaktadır:

1. Estetik ve Mükemmelliğin takdiri: Birçok alanda (tabiat, doğa, bilim, sanat…) mükemmel olanı güzel olanı zevk veren şeyleri takdir etmektir.
2. Şükran duyma: Gerçekleşen şeylerin farkında olma ve şükranları belirtmektir.
3. Umut: Geleceğe dair iyi şeyler beklemek, iyi şeyler gerçekleşmesi için çalışmak anlamına gelir.
4. Mizah: Gülmek, güldürmek spontane şakalar yapabilmektir.
5. Maneviyat: İçsel bir tutarlılık içerisinde inanç veya insanın daha yüksek bir amaca hizmet etmeye inanmaktır.

BU İÇERİĞİ YOUTUBE’DAN DİNLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ.

Telif hakkı bildirimi için tıklayınız

Yararlanılan kaynaklar ve ileri okumalar

Işık, Ş. (2020). Karakter güçleri ve erdemler. Pegem.

Bannink., F. (2017). 201 pozitif psikoloji uygulaması. Üsküdar üniversitesi yayınları.

Tozlu, Ş. (2021). Pozitif psikoloji. N. Canel (ed.) Terapide yeni ufuklar ( 1. Bs., s. 135-158) içinde. Pinhan.

Kabakçı, Ö. F. (2016). Karakter güçleri ve erdemli oluş: Güçlü yanlara-dayalı psikolojik danışma ve değerler eğitimine yeni bir yaklaşım. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 6(45), 25-40.

Carr, A. (2016). Pozitif psikoloji. Kaknüs.

Wedding, D., & Niemiec, R. M. (2018). Filmlerle pozitif psikoloji: Karakter güçlerini geliştirmek için filmlerden yararlanma. Kaknüs.