MINNESOTA ÇOK YÖNLÜ KİŞİLİK ENVANTERİ (MMPI) NEDİR?
MINNESOTA ÇOK YÖNLÜ KİŞİLİK ENVANTERİ (MMPI) NEDİR?
“Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI) nedir?” isimli yazımızda MMPI nedir, tarihçesi, Türk standardizasyonu çalışmaları, ne kadar sürer, kimlere ve nasıl uygulanır, ne işe yarar, kaç sorudan ve alt testten oluşur gibi sorulara yanıt vermeye çalışacağız.
MMPI nedir?
Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (Minnesota Multiphasic Personality Inventory-MMPI) “doğru, yanlış ve bilmiyorum” şeklinde cevaplandırılan, bireyin kişisel ve toplumsal uyumunu objektif olarak değerlendirmeyi amaçlayan bir testtir.
MMPI’nın, uygulama ve puanlamadaki kolaylığı; zaman açısından ekonomik oluşu, yararlı bilgi sağlaması, güvenirlik ve geçerlik çalışmalarının yapılması testi sık kullanılan ölçekler arasına sokmaktadır.
Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI) ne işe yarar?
Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI) ruh sağlığını değerlendirmek, olası tanı ve teşhis koymak ya da tedavi sonrası tedavinin etkinliğini değerlendirmenin yanı sıra; kişinin normal kişilik özelliklerinin tespit edilmesi, çiftlerin kişilik olarak birbirlerine uyup uymadıklarını analiz edilmesi, kişilik tipleri ve kişilik bozukluklarını tespit etmekte, işe alımlarda, ceza ve velayet anlaşmazlıklarında, yargıda etkin bir tarama aracı olarak kullanılabilmektedir.
Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanterinin (MMPI) tarihçesi
1939’da bir psikolog Starke Hathaway ve nöropsikiyatrist Charnley McKinley tarafından yetişkin hastaların psikiyatrik değerlendirmesinde kullanılmak üzere testi geliştirmeye başlamışlardır.
MMPI’nın oluşturulmasında ampirik yaklaşım kullanan Hathaway ve McKinley, yetişkin psikiyatri hastalarının değerlendirilmesi ve hastalığın şiddetini ölçmek kadar, zamanla ya da tedavi sonucu hastalığın şiddetinde görülen değişimi de belirlemeyi amaçlamışlardır.
Testin geliştirilmesinde; geliştirilen diğer testlerden, psikiyatrik olgu kayıtlarından görüşmelerden ve kişisel mesleki tecrübelerinden yararlanmışlardır.
Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanterinin (MMPI) Türk Standardizasyonu
Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de Türkçeye çevrilerek kullanılmaya başlanmıştır. Test ve Araştırma Kurumu tarafından çevirisi yapılan MMPI, 1970 yılında Savaşır ve Turgay tarafından 7 yıl boyunca hastanelerde bireylere uygulanmıştır. Ancak bu süreçte testin çevirisinden dolayı cümlelerin anlamlarında yaşanılan problemler, testi yapan kişilerin testi anlamalarındaki zorluklar nedeniyle 1978 yılında Savaşır ve Erol tüm ifadeler üzerinde tek tek çalışarak Türkçeye uygun, çeviri hissi vermeyen cümlelere dönüştürmüşlerdir. MMPI normatif verilerinin toplanması 2 yıllık bir sürede tamamlanmıştır. Normatif verilere göre test Türk kent toplumunu temsil etmektedir.
Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI) kimlere ve nasıl uygulanır?
Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI) 16 yaş ve üzeri kişilere uygulanmaktadır. Zeka puanının en az 80, okur yazar olan ve okuduğunu anlayan, dikkatini toplayabilen her bireye test uygulanabilir.
Test görme sorunu olan, dikkati dağınık, aşırı depresif ve kaygılı kişiler olması testin uygulanmasını zorlaştırır.
Cevap çoğu zaman doğru ise “D” olarak, çoğu zaman yanlış ise “Y” olarak kodlanır. Soru sizin durumunuza uymuyor ise boş bırakabilirsiniz (en fazla 10 tane boş bırakılabilir). Mümkünse bireyin sorularına cevap verebilecek bir psikolog test ortamında bulunmalıdır. Birey testi çözerken içten ve samimi olması, kendisini yansıtacağını bilmesi ve tedavisinin bu testin sonucuna göre şekil alabileceğini unutmamalıdır.
Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI) ne kadar sürer?
Test kişinin durumuna, eğitimine, okuma hızına göre değişkenlik göstermektedir. Test yaklaşık bir, bir buçuk saat sürmektedir. Testin bir oturuşta bitirilmesi anlamlı olabilmesi adına önemlidir.
Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI) kaç sorudan ve kaç alt testten oluşur?
Minnesota Çok Yönlü Kişilik Envanteri (MMPI) 566 sorudan oluşmaktadır. Geçerlik ve klinik alt ölçeği olmak üzere ikiye ayrılır.
Geçerlik alt ölçekleri:
- (?) Bilmiyorum: Boş bırakılan maddeleri belirler.
- L (Lie-Yalan) ölçeği: Bireyin kendini iyi gösterme eğilimini belirler.
- F (Sıklık) Ölçeği: Bireyin teste herkesten farklı cevap verip vermediğini ölçer.
- K (Düzeltme) ölçeği: Bireyin savunucu tutumlarını ölçmeyi amaçlar.
Klinik alt ölçekler
- Hipokonriazis: Bu alt ölçek bedensel işleyişle ilgili endişeleri ölçmeyi kapsar. Bu alt ölçekten yüksek alan birey bedendeki belirtilerin yanlış yorumlayıp psikolojik olarak ciddi bir rahatsızlığı olduğuna inanır.
- Depresyon: Bu alt ölçek depresyonun derecesini belirler.
- Histeri: Bu alt ölçek bireylerin stres karşısında verdiği bedensel tepkilerin düzeyini belirler.
- Psikopatik sapma: Bu alt ölçek bireyin toplum kurallarını hiçe saymasını, saldırganlığını, engellenme eşiğinin düşüklüğünü otoriteye karşı gelmeyi itaatsizlik gibi özellikleri belirler.
- Kadınlık-Erkeklik: Bu alt ölçek cinsel kimlikle ilgili düzeyleri belirler.
- Paranoya: Bu alt ölçek bireyin kuşkuculuk ve çevreye güvensizlik düzeyini belirler.
- Psikasteni: Bu alt ölçek bireyin kaygı düzeyini, obsesyonları ruminasyonları ve ritüellerin düzeyini belirler.
- Şizofreni: Bu alt ölçek bireyin hezeyanlarını, hallüsinasyonlarını, katatonik davranışlarımı ve dezorganize konuşmalarının düzeyini belirler.
- Hipomani: Bu alt ölçek bireyin mani düzeyini belirler.
- Sosyal içedönüklük: Bu alt ölçek sonradan eklenmiştir. Sosyal ilişkilerdeki içedönüklük düzeyini belirler.
Yararlanılan kaynaklar:
Ceyhun, B., & Oral, N. (1998). MMPI Değerlendirme Kitabı. Ankara: Bilimsel Tıp Yayınevi.
İlginizi çekebilecek diğer yazılarımız:
Depresyondan Çıkış Yolu – Prof.Dr. Hakan TÜRKÇAPAR
SOKRATİK SORGULAMA TEKNİĞİ NEDİR?
ERIK H. ERIKSON’UN PSİKOSOSYAL GELİŞİM KURAMI
