OTOMATİK DÜŞÜNCELERLE BAŞ ETME YÖNTEMLERİ
OTOMATİK DÜŞÜNCELERLE BAŞ ETME YÖNTEMLERİ
Otomatik düşünceler her an arka planda bir radyo gibi çalan düşüncelerimizdir. Bunlarla baş etmek barışmak anlamına gelmektedir. Çünkü bu düşüncelerle (genellikle olumsuz) baş etmek neredeyse imkansızdır. Çünkü büyük zen ustaları dahi bu sesleri ancak 1-2 dakika susturabildiklerini söylemişlerdir.
Aslında olumsuz otomatik düşüncelerimiz bizim beynimizin hayatta kalmaya odaklanması ile ilgilidir. Çünkü hayatta kalmak adına en olumsuz düşünceye odaklanmak zorunda kalmıştır. Bu evrim şu anda bizi zorlasa da milyonlarca yıl boyunca hayatta kalmamızı sağlamıştır.
Olumsuz otomatik düşüncelerle barışmak onları olduğu gibi kabul etmek gerekir. Bu düşüncelerle uğraştıkça, düşünmemeye çalıştıkça daha zorlu bir şekilde tekrar karşımıza çıkacaktır. Örneğin ders çalışırken televizyon arka planda açıksa onu bilinçli olarak duymamaya çalışmak daha zor olacaktır ve televizyonun sesini daha çok duyacağızdır. Ama televizyonun orda açık olmasına rağmen ders çalışmaya odaklanmak ara ara gelen televizyon sesine aldırış etmemek daha faydalı olacaktır.
Aslında aklımıza gelen otomatik düşüncelerin doğruluğu ve yanlışlığının bir önemi yoktur. Bu düşünceler gerçekte doğru da olabilir. Önemli olan bu düşüncelerin bize faydalı olup olmadığıdır.
Düşüncelerin faydalı olup olmadığını şu sorularla anlayabiliriz;
- Bizim yaşam kalitemizi etkiliyor mu?
- Kendimizi olmak istediğimiz kişi olabilmemize yardımcı oluyor mu?
- İstediğimiz ilişkileri kurmamızı sağlıyor mu ?
- Uzun vadede hayatınızı anlamlı ve dolu geçirmenizde yardımcı mı?
Eğer ki yukarıdaki soruların tamamına hayır cevabı veriyorsanız bu düşünce sizin için faydasız bir düşüncedir.
Daha öncede belirtiğimiz gibi bu düşüncelerle sürekli haşır neşir olmak bu düşüncelerin daha fazla gelmesine bizi daha fazla rahatsız etmesine neden olacaktır.
Baş etme yöntemleri
Bu olumsuz otomatik düşünceleri hikayeleştirmek, ciddiye almamak bir yöntemdir.
Zihnimize gelen olumsuz düşünce için zihninize teşekkür etmektir. Beni uyardığın için teşekkürler ben şu an farklı bir işle uğraşıyorum gibi.
Diğer bir yöntem ise “Aklımdan ……………. Düşüncesi geçiyor.” demektir. Bu şekilde kelimelere dökmek o düşüncenin sadece bir düşünce olduğunu gerçek olmadığını zihninize gösterecektir.
Olumsuz otomatik düşüncelerle barışmak kabullenmek bize yardımcı olacaktır. Buradaki kabul vazgeçmek ya da yenilgiyi kabullenmek değildir. Burada halihazırdaki durumumuza kendimizi açmak ve hayatımızın halihazırdaki durumu ile uğraşmayı bırakmak demektir.
Olumsuz düşünceleri sevin onlara sahip çıkın demiyoruz. Bu düşüncelerinizi onaylamak zorunda değilsiniz. Sadece bunlarla barışıp kendi hallerine bırakıyorsunuz. Bu da sizi istediğiniz hayatı yaşamaya yöneltecek enerjinizin kaldığını gösteriyor.
Daha fazla bilgi için Russ Harris’in mutluluk tuzağı adlı kitabını okuyabilirsiniz.
Psikolog Özgür KOÇAK
İlginizi çekebilecek diğer yazılarımız:
ANKSİYETE BOZUKLUĞU NEDİR? TEDAVİSİ NASILDIR?
Yaygın Kaygı Bozukluğu Çalışma Kitabı
