WECHSLER YETİŞKİNLER İÇİN ZEKA ÖLÇEĞİ (WAIS) NEDİR?
WECHSLER YETİŞKİNLER İÇİN ZEKA ÖLÇEĞİ (WAIS) NEDİR?
Wechsler Yetişkinler İçin Zeka Ölçeği nedir? İsimli yazımızda Wechsler Yetişkinler İçin Zeka Ölçeği nedir, nerelerde kullanılır, kimler kullanabilir, kimlere uygulanır gibi sorulara yanıt vermeye çalışacağız.
Wechsler Yetişkinler İçin Zeka Ölçeği (WAIS) nedir, ne işe yarar ve kimlere uygulanır?
David Wechsler’in geliştirdiği Wechsler Yetişkinler İçin Zeka Ölçeği (WAIS) 16 yaş ve üstü bireylerin zaka düzeylerini ölçmek üzere geliştirilmiş bir testtir. Testteki maddeler yetişkinler için geçerliğe sahiptir. Yaşlı yetişkinler için herhangi bir dezavantajı yoktur ve yaşla beraber gelen zihinsel gerilemeyi hesaba katar.
Wechsler Yetişkinler İçin Zeka Ölçeğinin (WAIS) tarihçesi
- 1939 Wechsler-Bellevue Zekâ Ölçeği
- 1955 Wechsler Yetişkin Zekâ Ölçeği (WAIS)
- 1981 Wechsler Yetişkin Zekâ Ölçeği-R (WAIS-R)
- 1997 Wechsler Yetişkin Zekâ Ölçeği III (WAIS III)
- 2008 Wechsler Yetişkin Zekâ Ölçeği IV (WAIS IV)
Wechsler Yetişkinler İçin Zeka Ölçeğinin (WAIS) Türk Standardizasyonu
Türkiye’de kültüre uygun biçimde uyarlama çalışması yapılmış ve yetişkinler için kullanılabilecek bireysel bir zeka ölçeği bulunmamaktadır. Wechsler’in 1955’te geliştirdiği WAIS, Epir ve İskit tarafından 1972’de uyarlanarak ülkemize kazandırılmıştır.
Yayınlanmamış olan WAIS-R çalışmasının özellikle sözel ölçek bulguları ve yeniden düzenlemelerine ilişkin bulgular, Wechsler Yetişkinler için Zeka Ölçeği’nin (WAIS-IV) Türkiye standardizasyonu sırasında yapılan ön çalışmalarda kullanılmış ve WAIS-IV Türk formunda yer almıştır.
Wechsler Yetişkinler İçin Zeka Ölçeğini (WAIS) kimler uygulayabilir?
WAIS kullanmada eğitilmiş, en az lisans mezunu ve ehliyetli kişiler tarafından uygulanabilir. Testi uygulayan kişi testin talimatlarına uymakla yükümlüdür. Soruları, sözleri, talimatları değiştiremez; yardımda bulunamaz. Ancak bu test katı biçimde uygulanmalı demek değildir. Uygulayıcı testin sınırlarından çıkmadan gerekli esnekliği gösterebilir.
Wechsler Yetişkinler İçin Zeka Ölçeğinin (WAIS) uygulanma süresi ne kadardır?
Testin uygulanması yaklaşık bir, bir buçuk saat sürmektedir. Bu süre uygulanan kişiye ve uygulayıcıya göre değişmektedir. Tek seferde bütün test verilmeye çalışılmalıdır.
Wechsler Yetişkinler İçin Zeka Ölçeğinde (WAIS) hangi alt testler vardır?
Ülkemizde kullanılan WAIS sürümünde alt testler sözel ve performans alt testleri olarak ikiye ayrılmaktadır.
Sözel testler: Genel Bilgi, Muhakeme, Aritmetik, Benzerlik, Sayı Dizisi.
Performans testleri: Resim Tamamlama, Resim Düzenleme, Küplerde Desen, Parça Birleştirme, Şifre.
Wechsler Yetişkinler İçin Zeka Ölçeği (WAIS) uygulanırken dikkat edilmesi gereken diğer durumlar
Testin uygulandığı oda havalanmış olmalı, ısı ve ışık durumu sağlıklı olmalı. Dikkat dağıtacak unsurlar olmamalı,
Uygulama sırasında telefon çalmamalı, test uygulanan odaya girip çıkan olmamalı,
Testin uygulanan kişi tarafından manipüle edilip edilmediğine dikkat edilmeli,
Wechsler Yetişkinler İçin Zeka Ölçeği uygulanırken bunlara dikkat etmek testin daha sağlıklı sonuç vermesini sağlayacaktır.
Psikolog Özgür KOÇAK
Yararlanılan kaynaklar:
Özgüven, İ. E. (1999). Psikolojik testler. PDREM yayınları.
SEZGİN, N., BAŞTUĞ, G., YARGICI KARAAĞAÇ, S., & YILMAZ, B. (2014). WECHSLER YETİŞKİNLER İÇİN ZEKA ÖLÇEĞİ GÖZDEN GEÇİRİLMİŞ FORMU (WAİs-R) TÜRKİYE STANDARDİZASYONU: ON ÇALIŞMA. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 54(1), 452-479.
İlginizi çekebilecek diğer yazılarımız:
MINNESOTA ÇOK YÖNLÜ KİŞİLİK ENVANTERİ (MMPI) NEDİR?
SOKRATİK SORGULAMA TEKNİĞİ NEDİR?
ERIK H. ERIKSON’UN PSİKOSOSYAL GELİŞİM KURAMI
